İzmit Pişmaniyesi
Pismaniye ilk kez Kocaeli'nin Kandira ilçesinde bir sekerci tarafindan bulunmus ve imal edilmistir. Üretimin devami ise Kandira esnafindan Haci Agop isimli bir ermeni tarafindan olmustur. 1919 yilinda Izmit'li Ibrahim Çinar, pismaniye üretimini ögrenmis ve bunu Izmit'te devam ettirmistir. Seneler ilerledikçe Izmit'te pismaniye üretimi hizla ilerlemis ve o zamanlar Patir Sekerleme'de usta olarak çalisan Lütfü Canigenis,1954 yilinda Ipek Pismaniye'yi kurarak bugünün temellerini atmistir.
Pişmaniye kente özgü bir tatlı türü olarak ün kazanmıştır. Yolculuklarda İzmit'ten geçenleri önce pişmaniye satıcıları karşılar. Kutular içinde ak pamuk görünümü veren bu tatlı ilin simgesi gibidir. Tüm yöresel şenliklerin, şölenlerin de vazgeçilmez yiyeceklerindendir. Özgün bir tatlı çeşidi olması, hafifliği, pişmaniyenin il dışında da aranmasını, ilgi görmesini sağlamıştır. 2009 yılında İzmit Pişmaniye Üreticileri, 1040 metre pişmaniye çekerek pişmaniyeyi “Dünyanın En Uzun Tatlısı” ünvanı ile Guinness Rekorlar kitabına sokmuştur.2010 yılında ise “İzmit Pişmaniyesi” olarak “Coğrafi Tescil Belgesi” alan pişmaniyemizin bugün adına düzenlenen bir festivali, ses sanatçısı Sayın Erol Büyükburç tarafından bestelenen bir şarkısı, “Pişman” adında bir karakteri ve İzmit içerisinde bir heykeli bulunmaktadır.Pişmaniyemiz ününü yurtdışına da taşımış ve uzun yıllardır bir çok ülkeye ihracatı yapılarak dünya vatandaşlarının da ağızlarını tatlandırmıştır.
Bu tatlının neden pişmaniye olarak anıldığına dair rivayetler muhtelif. Ana Britannica'ya bakılırsa, ilk yapıldığı yerin İran olma ihtimali var. Bu ülkede "peşmek" diye adlandırıldığı için de sözcüğün zamanla Türkçe'de "pişmaniye" biçimini almış olması muhtemeldir. Bir diğer rivayet adının Osmanlıca’da yün yapağı anlamına gelen “Peşmin” kelimesinden türemiş olduğudur.İzmit pişmaniyesine ün kazandıranlar, 1601-1611 yılları arasında İran ve Ermenistan’dan gelerek İzmit ve çevresine yerleşen Ermeni ustalar olmuş. İzmit pişmaniyesine ününü kazandıran ise bu ustalardan Şekerci Hacı Agop Dolmacıyan. Ne var ki 1.Dünya Savaşı’nı izleyen yıllarda diğerleri gibi Dolmacıyan da şekerci dükkânını kapatarak başka ülkeye göçmüş. Onun maharetinin de kendisiyle birlikte göç etmesini önleyen ise, Dolmacıyan’ın çocuklarına Türkçe ve Fransızca öğretmek üzere dükkânında çalışmış bulunan İzmit Muhasebe Başkâtipliği’nde görevli İbrahim Ethem Efendi olmuş. Kendisine pişmaniye yapımının bütün inceliklerini öğreten Hacı Agop Dolmacıyan’ın Amerika’ya göç etmesi üzerine, Kapanönü semtinde bir şekerci dükkânı açmış. Botanik kültürü, müzik yeteneği ile de tanınan ve soyadı kanunu çıktıktan sonra Çınar soyadını alan, 1892-1953 yılları arasında yaşamış bu renkli kişiliğin imalathanesi adeta pişmaniye ustası yetiştiren bir okul olmuş ilerleyen yıllarla.
Birgün Izmit’ e yolunuz düserse pismaniyenin tadina bakmadan geçmeyin. Çünkü “Yiyen bir kere pisman, yemeyen bin kere pisman olur”, bizden söylemesi.
